در این میان بازار طلا و به خصوص تقاضا برای خرید سکه بهار آزادی درکشور نیز با تبعیت از نوسانات بازارهای جهانی با رشد قیمت‌ها روبرو شده که در این بین با توجه به اجرای سیاست‌های پولی سال ۹۰ و کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی، برخی بانک‌ها به منظور ایجاد جذابیت دوباره برای گرایش صاحبان نقدینگی به سپرده گذاری، اقدام به ایجاد و تعریف طرح‌های متنوع سرمایه گذاری با تبلیغات گسترده کرده‌اند. یکی از این اقدام‌ها، طرح سپرده طلا از سوی بانک صادرات ایران است که از ۲۴ اردیبهشت ماه جاری عملیات اجرایی آن در این بانک آغاز و گفته می‌شود تا کنون با استقبال چشمگیری در جامعه روبرو شده است.
فقدان دورنمای روشن!
بی‌اعتمادی و نبود دورنمای روشن در بازارهای جهانی در حالی بر عطش سرمایه گذاران برای تبدیل منابع مالی خود به فلز گرانبهای طلا افزوده که به نظر می‌رسد با کم فروغ‌تر شدن بورس‌های بین المللی سهام نباید به این زودی‌ها به فروکش کردن آن امیدوار بود.
با نگاهی به نمودار‌ها و جداول نرخ روزانه طلا می‌توان به خوبی تداوم روند صعودی قیمت این فلز درخشان را نظاره گر بود. بطوریکه قیمت طلا در حالی طی فروردین ماه محدوده ۱۴۶۰ تا ۱۴۷۵ دلار را برای هر انس تجربه می‌کرد که در ادامه با افزایش نگرانی‌ها در بازار بین المللی و تضعیف هرچه بیشتر دلار آمریکا در مقایسه با ارزهای عمده جهان از اواسط اولین ماه تابستان جاری به یکباره این رشد با شدت بیشتری ادامه یافت به شکلی که در عرض کمتر از دو ماه به افزایشی بیش از ۳۶۶ دلاری دست یافته و نرخ آن از ۱۴۸۳ دلار و ۷ سنت در اول جولای (۱۰ تیرماه) به ۱۸۵۰ دلار و یک سنت در ۱۹ آگوست (۲۸ مرداد ماه) سال میلادی جاری رسیده و این در حالی است که پیش بینی می‌شود رشد طلا در بازارهای جهانی همچنان ادامه دار باشد.
در این میان بازار طلا و به خصوص تقاضا برای خرید سکه بهار آزادی درکشور نیز با تبعیت از نوسانات بازارهای جهانی با رشد قیمت‌ها روبرو شده که در این بین با توجه به اجرای سیاست‌های پولی سال ۹۰ و کاهش نرخ سود سپرده‌های بانکی، برخی بانک‌ها به منظور ایجاد جذابیت دوباره برای گرایش صاحبان نقدینگی به سپرده گذاری، اقدام به ایجاد و تعریف طرح‌های متنوع سرمایه گذاری با تبلیغات گسترده کرده‌اند. یکی از این اقدام‌ها، طرح سپرده طلا از سوی بانک صادرات ایران است که از ۲۴ اردیبهشت ماه جاری عملیات اجرایی آن در این بانک آغاز و گفته می‌شود تا کنون با استقبال چشمگیری در جامعه روبرو شده است.
هر چند هنوز آمار دقیقی از میزان سپرده گذاری‌ها در دست نیست اما با یک حساب سر انگشتی می‌توان متصور بود که همسو با رشد فزاینده طلا در بازارهای جهانی در دو ماه اخیر، صاحبان حساب سپرده طلا بانک صادرات نیز با سود سرشاری به مراتب بالا‌تر از سود پرداختی در سیستم بانکی روبرو شده باشند. این در حالی است که با بررسی برخی موارد به نظر می‌رسد واقعیت چیز دیگری است.
سپرده طلا و چند انتقاد
مشاهدات می‌دانی خبرنگار ما نشان می‌دهد نحوه محاسبه نرخ ارز در سپرده طلا بانک صادرات در حال حاضر یکی از مهم‌ترین مشکلاتی است که مورد انتقاد سرمایه گذاران این ابزار قرار گرفته بطوریکه عنوان می‌شود این بانک در هنگام افتتاح حساب برای متقاضی، نرخ خرید طلا را با محاسبه نرخ روز طلا در بازارهای جهانی و تبدیل آن بر اساس قیمت ارز رایج بین المللی به قیمتی مطابق با نرخ مرجع اعلامی از سوی بانک صادرات به مشتری ارایه می‌دهد ولی در عوض هنگام بستن حساب نرخ ارز را مطابق نرخ‌های بانک مرکزی برای مشتری اعمال می‌کند.
این موضوع دقیقاً همانند خرید و فروش دلار با بانک صادرات می‌باشد که در یک لحظه دو نرخ برای خرید و فروش ارز وجود دارد. حال آنکه بانک مرکزی ممکن است نرخ خرید و فروش دلار را با قیمت‌های متفاوتی به بانک صادرات اعلام کرده باشد.
از طرفی در نظر گرفتن توام قوانین ارز در خرید و فروش طلا باعث ایجاد ضررهای هنگفت برخی سپرده گذاران شده بطوریکه گفته می‌شود به رغم رشد قیمت جهانی طلا، اقدام بانک مرکزی در کاهش فزاینده نرخ دلار در داخل کشور سود سپرده گذاران را به کلی تبخیر نموده است.
افزون بر این بانک صادرات همزمان با افتتاح حساب سپرده طلا در حالی یک درصد از سرمایه متقاضی را بابت کارمزد کسر می‌کند که در موعد بستن حساب سه درصد از کل سود نهایی را برای خود منظور می‌کند و حال آنکه در نظر گرفتن کارمزد در این فرایند از نگاه برخی سرمایه گذاران به هیچ وجه در بازار عرف نیست. این در حالی است که گفته می‌شود بانک خود را تنها در مواقع سودآوری ذینفع می‌داند و در صورت بروز زیان، جبران تمامی آن بر عهده مشتری است.
در این ارتباط رییس اداره کل سرمایه گذاری، مجامع و سهام بانک صادرات ایران در گفتگو با خبرنگار بورس نیوز، حفظ ارزش داراییهای صاحبان نقدینگی و سپرده گذاران را هدف اصلی ایجاد طرح سپرده طلا از سوی این بانک عنوان می‌کند و می‌گوید: سپرده طلا یا طرح حساب جاری بر پایه ارزش طلای بانک صادرات ایران، علاوه بر حفظ ارزش پول با ایجاد ارزش افزوده، ریسک سرمایه گذاران را نسبت به رشد نرخ تورم پوشش می‌دهد.
مسعود غنی‌زاده در ادامه با بررسی کم و کیف طرح سپرده طلا بانک صادرات افزود: همانند سایر حساب‌های ارزی در سیستم بانکی کشور، افتتاح حساب جاری سپرده طلا که یک حساب ارزی می‌باشد بر مبنای نرخ مرجع ارز از سوی بانک مرکزی صورت پذیرد. با این تفاوت که مطابق با بخشنامه ۹۰/۶۰۵۹۷ مورخ ۹۰. ۳. ۱۸ اداره کل صادرات بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران کلیه بانک‌ها بر اساس نرخ‌های اعلامی روزانه، نرخ ارز را تعیین و در یک نوسان مشخص و مطابق با دستورالعمل‌های موجود قیمت خرید و فروش ارز را معین می‌کند که این موضوع تنها مختص به طلا نبوده بطوریکه طی ۵۰ سال گذشته برآورد خرید و فروش ارز در بانک‌ها مشابه این رویه و با تبعیت از نرخ مرجع بانک مرکزی ارزیابی شده است.
این مقام مسئول با بیان اینکه متصدی بانک از همان ابتدا به متقاضی، شرایط حساب سپرده طلا گوشزد می‌کند، افزود: از همان ابتدا به مشتریان هشدارهای لازم مبنی بر اینکه حساب سپرده طلاحسابی برای افتتاح و بستن یکروزه آن به منظور دستیابی به اهداف نوسان گیری نیست، تأکید می‌شود اما در عین حال این نکته نیز گفته می‌شود که با توجه به سیر صعودی طلا در سالهای گذشته و انتظار برای تداوم آن، حساب سپرده طلا برای دور اندیشان و سپرده گذاران با اهداف بلند مدت بسیار پر بازده خواهد بود.
و ی با بیان اینکه در صورت تثبیت قیمت طلا در یک روز و اقدام مشتری برای افتتاح و بستن توأمان حساب، بروز ضرر و زیان بدیهی خواهد بود، خاطر نشان کرد: در موقع افتتاح حساب، بانک بابت هزینه‌ای که بابت ورود به بازارهای دنیا و انجام معاملات برای مشتریان یک درصد کارمزد کسر می‌کند. از طرفی در صورت افزایش قیمت طلا و سود سپرده گذار سه درصد از سود برای بانک لحاظ می‌گردد لیکن در صورتیکه سپرده گذار از کاهش قیمت طلا متضرر شده باشد بانک از حق خود صرفه نظر می‌کند.
این مقام مسئول با بیان اینکه مشتریانی بوده‌اند که از ابتدای سپرده گذاری تا به امروز (حدود سه ماه) نزدیک به ۳۵ درصد بازدهی مثبت را از آن خود کرده‌اند، افزود: تنها ریسکی که این طرح را مورد تهدید قرار داده اقدام یک هفته‌ای بانک مرکزی در افزایش یکباره نرخ دلار بود که منجر به نگرانی بخش زیادی از سپرده گذاران شده بود.
طلا در باجه‌های بانک صادرات
وی از ابلاغ بخش نامه جدید بانک صادرات به تمامی شعب طی یک ماه آینده مبنی به امکان نقل و انتقال فیزیکی طلا از سوی سپرده گذاران خبر داد و افزود: هر چند این امکان بزودی برای مشتریان فراهم خواهد شد اما با توجه به اضافه شدن هزینه‌های مختلف گمرکی، مالیات و پرداخت ما به تفاوت نرخ بانکی ارز با بازار آزاد، تمرکز بر سپرده برای متقاضیان از صرفه اقتصادی بیشتری برخوردار خواهد بود.
یک خطای فاحش
در عین حال برخی مشتریان در تبدیل اونس طلا به گرم با اشتباهاتی روبرو می‌شوند که ناشی از بی‌اطلاعی آن‌ها است چرا که مبنای محاسبه هر انس طلا در بانک صادرات مطابق با بازارهای جهانی برابر با ۳۱. ۱۰۳ گرم می‌باشد و حال آنکه برخی مشتریان تصور معادل ۲۸. ۳ گرمی طلا در مقایسه با هر انس آنرا دارند.
غنی‌زاده از بهینه بودن هزینه‌های سپرده طلا برای سرمایه گذاران سخن گفت و یادآور شد: بررسی‌ها نشان می‌دهدمعاملات سکه طلا در بازار آزاد هزینه‌های موجود از جمله کارمزد خرید و فروش را به حداقل میزان ۱۵ درصد به سرمایه گذاران تحمیل می‌کند و حال آنکه با در نظر گرفتن نگاه بلند مدت در سپرده طلا بانک صادرات، این هزینه‌ها در کمترین مقدار قرار دارد.
ذخیره‌های طلایی بانک
وی از وجود ذخیره احتیاطی طلا برای پوشش ریسک‌های غیر منتظره در بانک صادرات خبر داد و در خاتمه افزود: اگر چه در حال حاضر تضمین پرداخت اصل سپرده به مشتری از سوی بانک می‌سر نگردیده اما با رایزنی‌هایی که با چند شرکت بیمه انجام گرفته امید می‌رود با پرداخت کارمزد بیمه از سوی مشتریان سپرده آن‌ها بیمه شود.
بنا بر گزارش بورس نیوز با توجه به شیب صعودی قیمت طلا در بیست سال گذشته و اوج گیری آن در ماههای اخیر و از طرفی بی‌اعتمادی سرمایه گذاران به وضعیت اقتصادی جهان، فلز گرانبهای طلا به عنوان تنها کالای حفظ کننده ارزش دارایی‌ها همچنان مورد توجه صاحبان نقدینگی قرار گیرد که در این بین طرح سپرده طلا بانک صادرات با بکارگیری وجوه مالی و پوشش ریسک سرمایه گذاری سپرده گذاران در بازارهای جهانی می‌تواند به عنوان یکی از گزینه‌های جذاب برای سرمایه گذاران ریسک گریز در کنار صندوق‌های سرمایه گذاری در بازار سرمایه معرفی نمود.
منبع: ایران اکونومیست
