استراتژی شرکتی را می توان شناسایی هدف اساسی، طرح ها و اقدامات سازمان برای رسیدن به آن هدف تعریف کرد. روشن است که این تعریف فقط یکی از ده ها تعریف این مفهوم است. اما آن چه اهمیت دارد ذکر این نکته است که با تغییر شرابط هدف هم تغییر خواهد کرد. به عنوان مثال مدیران اپل در سالهای اولیه فعالیت، هدف خود را فراهم کردن کار برای مالکان، کارکنان و دوستان شرکت تعریف کرده بودند اما با رشد شرکت این هدف اساسی تغییر کرد و هدف های جدیدی مانند ارضای نیازهای مصرف کنندگان مورد توجه قرار گرفت.
هم چنین در سالهای اخیر تعدادی از استراتژیست های شرکت ها به این نتیجه رسیده اند که آنها باید در جامعه دارای نقش بوده و فراتر از هدفهای مرتبط با سهامداران، کارکنان و اعضای وابسته به شرکت عمل نمایند.مفهوم استراتژی شرکت در برگیرنده دو حوزه اصلی است. استراتژی سطح شرکتی و استراتژی سطح کسب و کار که در ادامه ابعاد آن مشخص شده است.
استراتژی سطح عمومی شرکت به سوالات و موضوعات زیر می پردازد :
این موضوعات و مسائل در دو زمینه ی کلی است, یکی اهداف سازمان و دیگری استراتژیهایی که برای دستیابی به آنها انتخاب کرده ایم.
- ما در چه کسب و کاری هستیم ؟ و در چه کسب و کاری باید باشیم ؟
- جهتهای اساسی شرکت برای اینده کدامند؟
- فرهنگ و سبک رهبری ما چیست ؟
- وجهه نظر ما نسبت به تغییر استراتژیک چیست و چه باید باشد ؟
استراتژی سطح کسب و کار شرکت به سوالات و موضوعات زیر می پردازد :
- چگونه در رقابت موفق شده ایم یا چگونه رقابت را به صورت موفقیت آمیزی انجام می دهیم ؟
- مزیت رقابتی پایدار ما چیست ؟
- چگونه می توانیم نوآوری را توسعه دهیم ؟
- مصرف کننده ما کیست ؟
- ارزش افزوده ما چیست ؟ کجا، چرا و چگونه تولید می شود ؟
مفسران اولیه استراتژی مانند ایگور انسف و پیتر دراکر به این دو جنبه از استراتژی اشاره کرده اند که تعیین کننده جهت های آینده شرکت با توجه به منابع هستند که به اختصار توضیح داده می شوند.
استراتژی سطح دفتر مرکزی یا سطح عمومی
تصمیمات اساسی در این طرح اتخاذ می گردندو تصمیمات مرتبط با نوع کسب و کار، جهت های آینده شرکت، فرهنگ، رهبری و انجام تغییرات استراتژیک.
استراتژی به این معنا و مفهوم را می توان در تعریف زیر از استراتژی مشاهده کرد.
استراتژی شرکتی الگویی از هدف های اساسی و بلند مدت، سیاست های ضروری و طرح ها برای دستیابی به اهداف تعریف شده است. بیان می دارد که ما در چه کسب و کاری هستیم یا باید باشیم و چه نوع شرکتی هستیم یا باید باشیم. (آندروز، 1971)
استراتژی سطح کسب و کار
در سطح کسب و کار استراتژی شرکتی به معنای کسب مزیت رقابتی و رقابت برای جذب مصرف کنندگان و تولید ارزش از منابع است که این معنا را می توان در تعریف زیر از استراتژی مشاهده کرد.
استراتژی شرکت تشریح می کند که چگونه رابطه ای مناسب میان قابلیت های داخلی و محیط خارجی برقرار کرده و به نیازها و تقاضاهای عرضه کنندگان، مصرف کنندگان، رقبا و محیط اجتماعی و اقتصادی که در درون آن عمل می کنیم، پاسخ دهیم (کای، 1994)
این دو تعریف هر کدام بر سطح خاصی از سطوح سازمان تاکید دارند. یادآوری این نکته حائز اهمیت است که یک توافق همگانی برای تعریف استراتژی وجود ندارد به عنوان مثال نویسندگانی مانند کمپل و دیگران بر استراتژی عمومی شرکت تاکید و تمرکز داشته اند در حالی که پورتر استراتژی را در سطح کسب و کار تعریف می کند. توجه این نکته ضروری است که مفاهیم مختلفی مانند مدیریت استراتژیک، سیاست بازرگانی، استراتژی رقابتی و مانند آن مطرح است اما ما در این کتاب از عنوان استراتژی شرکتی استفاده می کنیم تا انواع سازمان های بزرگ و کوچک، خصوصی و یا غیر خصوصی را شامل گردد.
منابع مورد استفاده در مقاله «استراتژی شرکتی چیست؟»
کتاب انگلیسی:
Corporate Strategy نوشته ی Richard Lynch
سایر منابع:
جزوه مدیریت استراتژیک دکتر سید محمود حسینی (عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی)
این مقاله توسط آقای سید حمیدرضا عظیمی نوشته شده است.
