روشهای تولید و مدیریت تولید

استراتژی تولید MTO یا MTS ؟

استراتژی ساخت برای ذخیره سازی(MTS: Make-To-Stock) و ساخت بنا بر سفارش(MTO: Make-To-Order) دو استراتژی اصلی تولید می باشد که سیستم MTS برمبنای مفهوم سیستم فشاری(Push System) کار میکند و سیستم MTO که بر مبنای سیستم کششی(Pull System) کار می­کند. البته سیستم نوع اول یا MTS معمولتر است و سیستم نوع دوم در برخی از شرایط خاص مورد استفاده قرار می­گیرد.

 MTS

در این استراتژی که معمولترین نوع استراتژی تولید است تولید برمبنای پیش بینی از تقاضای آینده انجام می شود. لذا در این استراتژی اولین کاری که می­بایست انجام شود پیش بینی دقیق از میزان تقاضای آینده است. این استراتژی زمانی می تواند حداکثر بهره وری را در کارگاه تولیدی ایجاد کند که به شرایط و ضوابط استفاده از این استراتژی توجه شود. لذا در ابتدا به پیش نیازهای این استراتژی می پردازیم. دو پیش نیاز اصلی استراتژی  MTS عبارت اند از اینکه ۱-  مواد به طور جدا جدا (segregate) نباشند و نتوان آن­ها را به تقاضا­های تولید مجزا تخصیص داد. ۲- هزینه ها می بایست در سطح مواد شناسایی شوند و نه در سطح فروش.

استراتژی MPS زمانی مورد استفاده قرار می­گیرد که محصولات پس از تولید انبار می شوند تا بلافاصله پس از تقاضای مشتری بتوان آن را ارضا کرد. لذا ممکن است که  در این استراتژی تولید را انجام داد بدون اینکه تقاضایی در حال حاضر برای محصول وجود داشته باشد و صرفا با توجه به شرایط بازار و امیدی که نسبت به وجود تقاضا در آینده با توجه به پیش بینی تقاضا می­باشد تولید انجام میشود و کالای تولید شده به انبار فرستاده می­شود. لذا در این نوع استراتژی می توان گفت که رابطه­ی نزدیکی در برآورده سازی تقاضای مشتری با توجه به آماده تحویل بودن کالا وجود دارد. البته این به این معنا نیست که کاخانجات با استراتژی MTS دارای انبارهای بسیار گسترده می­باشند. برای این منظور تقاضای تولید را به طور کاملا دقیق پیش بینی کنید و سپس سفارش دریافت شده را نیز در برنامه تولید دخیل نمایید.

البته این استراتژی را برای محصولات با تنوع تولید بالا نمی توان به راحتی مورد استفاده قرار داد. به عنوان مثال فرض کنید که کارخانه ای نظیر TOYOTA که  طیف وسیعی از خودرو ها را تولید میکند می خواهد از استراتژی MPS استفاده کند. در بسیاری از انواع خودرو­های تولیدی TOYOTA خودروهای خود را در بیش از ۲۰ رنگ ارائه میدهد. و همچنین انتخاب های بسیار دیگری را نیز برای مشتری قرار می­دهد. لذا شاید برای یک نوع خودرو بیش از ۵۰ نوع مختلف خودرو  با ضاهر مشابه تولید نماید. لذا شاید منطقی به نظر نیاید که کارخانه از تمامی انواع خودرو تولید و در انبار نگه­داری نماید که در این صورت هزینه های انبار داری به دلیل افزایش حجم و اندازه انبار به شدت افزایش می­یابد.

MTO

سیستم تولید سنتی بر مبنای MTS کار می­کند.  لذا برخی از سیستم های تولیدی به منظور کاهش حجم انبار و همچنین افزایش سطح رضایت مشتریان خود به سیستم تولید MTO روی آورده اند. این استراتژی برخلاف استراتژی MTS، به سفارشات دریافت شده از مشتری توجه دارد به طوری که تا زمانی که مشتری سفارشی را صادر نکند در کارخانه هیچ تولیدی انجام نمی شود. این استراتژی می تواند کالاهایی را با تنوع بسیار بالا را تولید کند. فاکتورهای زیرین برای ارزیابی چشم انداز MTO وجود دارد.

صبر مشتری: اگر هزینه از دست رفتن مشتری که به معنای از دست رفتن فروش و خرید مشتری از شرکت های رقیب وجود نداشته باشد و یا این که این هزینه بسیار پایین باشد سیستم MTO به خوبی می­تواند جوابگوی تولید با رضایت بالای مشتری از بابت گستره مورد نظر از محصول باشد.

هزینه نگهداری:  در صورتی که هزینه از دست رفتن مشتری موجود نباشد و مشتری مجددا به سیستم ما باز گردد با استفاده از سیستم MTO می توان هزینه­های نگهداری را به طور قابل توجهی کاهش داد.

زمان ساخت و تحویل محصول(Lead time): زمان تحویل بالا می تواند موجب غیر عملی شدن سیستم MTO شود لذا سیستم تولید چابک بسیار در این سیستم تولیدی مورد توجه می­باشد.

هزینه راه اندازی(Setup Cost): در صورتی که هزینه راه اندازی برای هر محصول عدد قابل توجهی باشد سیستم MTO به هیچ وجه مقرون به صرفه نمی­باشد.

از سیستم MTO استفاده کنیم یا MPS؟

با توجه به مفاهیم ارائه شده در بالا می توان راهکاری را ارائه داد که بتوان یکی از استراتژی­های MTO یا MTS را انتخاب کرد. پس از شناسایی خصوصیات محصول و بازار اطلاعات خود را جمع بندی کنید. در صورتی که بازار محصول تولید محصول را با تنوع پایین و قیمت نازل را طلب می­کند از سیستم MTS استفاده کنید و در صورتی که محصول دارای هزینه تولید بالا یا تنوع بالا می­باشد بهتر است که از سیستم MTO استفاده نمایید. البته در سالهای اخیر برخی از شرکتهای خودرو­سازی ژاپنی نظیر TOYOTA به منظور افزایش رضایت مشتری و کاهش هزینه­های داخلی از سیستم تولید MTO به خوبی بهره برده­اند. به هر حال در صورتی که قیمت محصول تولیدی شما نسبتا پایین و رقابت در بازار شدید می­باشد از MTS استفاده کنید تا بلافاصله پس از ایجاد تقاضا بتوان آن را برآورده ساخت. لذا در اکثر موارد سیستم MTS را می­توان انتخاب کرد و در شرایط خاصی که در بالا به آنها اشاره شده است از سیستم MTO استفاده می­­شود.

سید حمیدرضا عظیمی

سید حمیدرضا عظیمی، دانش آموخته مهندسی صنایع دانشگاه صنعتی امیرکبیر در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی با گرایش بازاریابی از دانشگاه شهید بهشتی و دکتری مدیریت از دانشگاه علامه طباطبایی که از سال 1382 فعال فضای تجارت الکترونیک بوده و هم اکنون از مدرسین مدیریت بازاریابی و به طور مشخص بازاریابی اینترنتی (Digital Marketing) است. رزومه کامل من را اینجا ببینید

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا