JIT ابزاری برای تحویل به موقع با کمترین هزینه

در سلسله مراتب تولید دسترسی به اهداف عملیاتی که شامل کیفیت بالا، زمان تحویل به موقع و هزینه پایین میباشند، نیازمند پیادهسازی مجموعهای از استراتژیهای تولیدی میباشد. از استراتژیهایی که حداقل هزینه و تحویل به موقع را تضمین میکند میتوان به استراتژی تحویل به موقع یا JIT اشاره کرد.جامعه کنترل تولید و موجودی در امریکا JIT را از دو جنبه بررسی میکند:

در معنای گسترده: روشی برای رسیدن به بهینگی در یک شرکت تولیدی بر اساس حذف پیوسته هرگونه دوباره کاری و اتلافات
در معنای محدود: تولید قطعات مورد نیاز به اندازه مورد نیاز و در زمان مورد نیاز

استراتژی JIT تنها مجموعهای از تکنیکها براین تولید نیست بلکه رویکردی فراگیر است که بسیاری از تکنیکهای قدیم و جدید را با دیدگاهی نو به کار میگیرد. استراتژی JIT این اطمینان را به وجود میآورد که مواد و کالاها در مقادیر درست، در زمان مناسب و با هزینه پایین بدون هیچگونه اتلافی ساخته یا خریداری شوند. هدف JIT حذف دسته از فعالیتهایی است که ازرش افزودهای برای محصول و سازمان ایجاد نمیکنند. JIT رویکردی جهت بهینهسازی عملکرد یک سیستم تولیدی میباشد. در آمریکابرای براورده سازی احتیاجات توده وسیعی از مردم که از جنگ جهانی دوم نجات یافته بودند، از استراتژی تولید انبوه استفاده میشد. با کوچک تر کردن حجم تولید هر قطعه، نیاز به سیستمهایی با انعطافپذیری بیشتر که بتواند طیف متفاوت محصولات را با دستگاههای یکسان تولید کنند پدید آمد. شرکت تویوتا که پیشتاز استفاده از استراتژی JIT می باشد خط مشی خود را بر اساس اصول زیر در پیش گرفت:

تولید کششی بر پایه کانبان
حذف هرگونه اتلاف و دوباره کاری
اعتقاد بر ارزش و اهمیت کیفیت
کایزن یا بهبود مستمر به عنوان یک استراتژی بهبود روز به روز
اعتقاد بر ارزش و بهره برداری از منابع انسانی
تاکید بر کاهش زمان آماده سازی ماشینآلات(Setup Reduction)
تلفیق تامین کنندگان در جهت برنامهریزی یکپارچه فرایند
چیدمان سلولی با جریان هموارشده مواد

تلاشهای شرکت تویوتا سبب پیدایش یک فلسفه جدید تولید شده که به JIT معروف گردیده است. استراتژی JIT سبب تولید محصولات با حداقل هزینه و تحویل آن در زمانی که مشتری به آن نیاز دارد، میشود.

سیستم کانبان روشی است که اجرای JIT را در اجرا عهدهدار است. قبل از صرف زمان و سرمایه گذاری جهت پیاده سازی استراتژی JIT، ابتدا باید تاثیر اعمال آن در بهبود عملکرد فرایندهای سازما مشخص شوند تا وسیله ای برای توجیه مدیران در جهت پذیرش این فلسفه تولیدی فراهم آید.

هدف JIT حذف آن دسته از فعالیت های می باشد که ارزش افزده ای برای محصول ایجاد نمیکنند. به طور کلی، اهدافی را که JIT دنبال می نماید می توان به صورت زیر طبقه بندی کرد.

دستیابی به زمان راه اندازی صفر
دستیابی به سطح موجودی صفر
دستیابی به تعداد دفعات قطع تولید صفر
دستیابی به هزینه حمل و نقل صفر
دستیابی به زمان انتضار صفر
دستیابی به اندازه انباشته تک واحدی

بسیاری از کارشناسان صنایع معتقد اندکه این اهداف بسیار آرمانی بوده و قابل دستیابی نمیباشند. بنابراین هدف JIT نزدیک شدن تا حد امکان به این آرمانها میباشد. تمام اهداف فوق به نوعی به یکدیگر مرتبط هستند، به عنوان مثال کاهش زمان راهاندازیو اندازه انباشته با یکدیگر رابطه مستقیم دارند. چرا که از برابر قرار دادن هزینه موجودی و هزینه راه اندازی مقدار سفارش اقتصادی بدست میآید.

تمامی اصول JIT هم جهت هستند و بستر تولید با حداقل هزینه، حداکثر کیفیت، حداکثر سود، بهبود مستمر و پویایی در امر تولید را فراهم میآورند. این اصول عبارتاند از: