وکیوم به معنای تخلیه مولکول های هوا و ایجاد خلا نسبی، برای کاربرد های مختلف است. دستگاه پمپ وکیوم چیست؟ پمپ وکیوم و فشار یکی از تجهیزات کاربردی در صنایع است که شرایطی مشابه خلا و عدم حضور اکسیژن را فراهم می کند. در بسیاری از مواقع، عملیات شیمیایی نیاز به فضایی دارند که هیچ اکسیژنی در آن وجود نداشته باشد. وظیفه خارج کردن اکسیژن از فضا به عهده پمپ خلا یا وکیوم است. به عنوان مثال در صنایع پتروشیمی یا داروسازی، متخصصان با خروج اکسیژن عملیات را به شکل دقیق تر و بهتری انجام می دهند.
آشنایی با پمپ وکیوم
برای تخلیه اکسیژن از یک محیط و ساختن فضای آب بندی شده، استفاده از پمپ وکیوم امری ضروری است. هرچه سرعت پمپاژ و توان دستگاه خلا بیشتر باشد، راندمان آن هم افزایش پیدا کرده و در نتیجه شرایط نزدیک تری به خلا را فراهم می کند. انواع پمپ وکیوم با قدرت مکندگی هوا و حجم مخرن مشخص، در بازار وجود دارند. همچنین برندهای مختلفی پمپ وکیوم را تولید می کنند که یکی از آن ها ایران پمپ است. ایران پمپ، یکی از اولین تولید کنندگان پمپ بادهای بدون صدا و بدون روغن در ایران می باشد.
اجزای یک پمپ خلا شامل مخزن وکیوم، فشارسنج، اتصالات دائمی و فلنج ها، لوله های اتصال و شیرها می شود. مهم ترین قسمت این دستگاه، پمپ خلا بوده که کیفیت آن، ارتباط مستقیمی با نحوه ایجاد شرایط خلا دارد.
انواع پمپ های خلا
بعد از اینکه متوجه شدیم پمپ وکیوم چیست، باید ببینیم این محصول چه انواعی داشته و نحوه کارکرد هرکدام به چه صورت است. پمپ های وکیوم به طور کلی به سه دسته تقسیم بندی می شوند:
- پمپ های خشک
- پمپ های روغنی
- پمپ های آبی
پمپ های وکیوم خشک
پمپ های وکیوم خشک، بدون نیاز به روغن یا هرگونه ماده روان‌کننده، می تواند خلا را ایجاد کند. در این نوع دستگاه ها یک ورودی هوا وجود داشته که در ساختار پمپ تعبیه شده است. سپس هوا به کمک توربین ها فشرده شده و فشار بالاتری را ایجاد می کند. در مرحله بعدی به دلیل وجود فشار بالا، هوا کاهش حجم پیدا کرده و فضای داخل پمپ به وجود می آید. در نهایت هم هوای فشرده شده از طریق خروجی پمپ از دستگاه خارج می شود.
پمپ های وکیوم روغنی
در پمپ های وکیوم روغنی از روغن به عنوان عامل خنک کننده و روانکاو استفاده می شود. در این مدل پمپ ها مایعی که داخل دستگاه جریان دارد، روغن بوده و بیشتر برای موقعیت هایی مناسب است که نیاز به وکیوم در فشار بالا و متوسط داریم. البته یکی دیگر از کارکردهای پمپ روغنی به عنوان پشتیبان پمپ های هوادهی است.
پمپ های وکیوم آبی
پمپ های خلا آبی به پمپ هایی گفته می شود که عامل خنک کننده در آن ها آب بوده و در صنایع مختلفی از جمله کاغذ، صنایع نفتی و کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند. این پمپ ها برای خارج کردن گازهای اضافی از ژنراتور یا حذف بخار آب در صنایع استفاده می شود. پمپ های وکیوم آبی را باید به صورت دوره ای بازدید کرد تا مایعات در مسیر پمپ رسوب به جا نگذاشته باشند. هرچه در طول زمان، رسیدگی و بازبینی دستگاه بهتر باشد، عمر آن هم افزایش پیدا می کند.
نحوه کارکرد پمپ وکیوم
مکانیزم کار پمپ وکیوم بسیار ساده بوده و نتیجه آن نیز، یعنی خالی شدن یک محیط از هوا، واضح است. در واقع با علم به اینکه پمپ وکیوم چیست، می توان از نحوه کارکرد آن این اطلاع پیدا کرد. تنها کافی است این پمپ را به یک محیط بسته متصل کنید تا با مکش هوای داخل آن به سمت بیرون، فشار هوا کاهش پیدا کند.
در صورتی که این مقدار بیش از اندازه باشد، ممکن است ساختار محفظه از هم بپاشد. این دستگاه انرژی برق را به انرژی مکانیکی تغییر داده و سپس این انرژی به سیستم بسته منتقل شده و به شکل انرژی حرکتی در می آید تا تمام هوای داخل آن تخلیه شود.
پمپ های وکیوم چه کاربردهایی دارند؟
با شناخت انواع پمپ خلا و همینطور اطلاع از این که پمپ وکیوم چیست، می توان به این نتیجه رسید که در صنایع بزرگ و کوچک از این قطعه استفاده شده و کاربردهای بسیار زیادی دارد. در صنایع چوبی برای خشک کردن چوب ها و یا در صنایع مواد غذایی برای خشک کردن یا تقطیر برخی موارد از این پمپ استفاده می‌شود.
همچنین در صنایع بسته بندی نیز پمپ های وکیوم کاربردهای بسیار زیادی دارند. برای تصفیه فاضلاب و جذب رطوبت در تولید کاغذ، از این پمپ استفاده می شود. از دیگر کاربردهای مهم آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- ساخت لوله های نیمه هادی
- تنظیم غلظت در تولید دارو
- ایجاد خلا در کندانسور
- جمع‌آوری گاز و نفت
- فشرده سازی چرخه های گازی
مزایای استفاده از پمپ وکیوم
هنگام کار در صنایع مختلف نیاز است که از انواع پمپ های موجود در بازار استفاده شود. مهندسانی که می دانند پمپ وکیوم چیست و چه مزایایی دارد، سعی می کنند تا در پروژه های خود بیشتر از هر چیز این نوع پمپ ها را استفاده کنند. عملکرد این دسته از پمپ ها در هر پروژه‌ای قابل اطمینان بوده و نگهداری از آنها کار سختی نیست. با وجود کاربردهای مختلفی که دارند، ساختارشان بسیار ساده بوده و هر اپراتوری می تواند به راحتی آن را پردازش کند.
طراحی فشرده این قبیل پمپ‌ها باعث می‌شود برای استفاده در هر محیطی ایده آل بوده و قیمت بسیار مناسبی نیز دارند. به دلیل عدم وجود قطعات اضافه، اصطکاک فلزات با یکدیگر پایین تر از حد عادی است و از این رو با ساییدگی شدیدی مواجه نیستیم. در عین عملکرد کاملا پایدار، سر و صدای کمی تولید کرده و همین امر آن را برای مناطق مختلف به گزینه اول هر لیست تبدیل می کند.
کلام آخر
پمپ وکیوم چیست؟ دستگاهی است که با مکش گازهای محیط، به تخلیه مولکول های هوا و ایجاد فضایی شبیه خلا می پردازد. برای آشنایی با انواع پمپ، توجه به نوع طراحی و عملکرد آنها در موقعیت های مختلف ضروری است. با توجه به صنعتی که قرار است در آن فعالیت کنیم و میزان خلا مورد نیاز، می توان یکی از پمپ های موجود در بازار را انتخاب کرد.
