بازار آزاد؛ مانعی بر سر دیکتاتوری

تجارت آزاد یا بازار آزاد سبب حاکمیت مصرف‌کننده می‌شود و این حاکمیت چنان موثر، لازم و گریز‌نا‌پذیر است که چنانکه دیده‌ایم، حتی اقتصاد کمونیستی هم نمی‌تواند آن را سرکوب کند و از آنجا که مصرف‌کنندگان عموم مردم هستند، بی‌آنکه تمایزی بر اساس مقام یا ثروت آن‌ها در میان باشد، بازار آزاد آشکار‌ترین نمود حاکمیت مردم و بهترین ضامن دموکراسی است.

سهم علم اقتصاد از بحرانهای اقتصادی اخیر چقدر است؟

سیر مشکلاتی که از سال ۲۰۰۸ به بعد اقتصاد جهانی را گرفتار خود کرده است، باعث طرح این سوال شده که اساسا جایگاه اقتصاددانان در این میان کجاست؟ مشکل چکه کردن آب از لوله را یک لوله‌کش رفع می‌کند و از یک دندانپزشک انتظار داریم درد دندانمان را درمان کند. پس چرا اقتصاددانان قادر به حل این مشکلات اقتصادی نبوده‌اند؟

این روز‌ها اقتصاددانان در جلسات خصوصیِ خود با اشتیاق از مسائل اقتصاد جهان صحبت می‌کنند. شرایط به گونه‌ای است که هر روز خوراک فکری جدیدی برای اقتصاددانان فراهم می‌شود. اما این تنها اقتصاددانان نیستند که به دنبال درک بهتر مسائل روز هستند، بلکه هر ساله تعداد دانشجویان علاقه‌مند به ادامه تحصیل در رشته اقتصاد افزایش می‌یابد و همچنین تمایل به خواندن کتاب‌ها و مقالات اقتصادی در میان عموم مردم افزایش می‌یابد.

تاثیر جام ملتهای اروپا بر اقتصاد کشورهای میزبان

در روزهایی که اتحادیه اروپا و سیاستمداران آن به شدت خود را غرق در مشکلات پولی و مالی ناحیه یورو می‌بینند، لهستان و اوکراین آماده برگزاری یکی از مهمترین اتفاقات ورزشی اروپا هستند. اقتصاددانان نظر یکسانی در مورد نتایج اقتصادی برگزاری اتفاقات بزرگ (اعم از ورزشی، فرهنگی و سیاسی) بر روی اقتصاد ندارند. برخی مثل پلامر که بر روی بازیهای المپیک سال 1996 آتلانتا مطالعه کرده است، معتقد هستند که اتفاقات ورزشی بزرگ تاثیر مثبت قابل توجهی بر روی اقتصاد کشورهای میزبان دارد، برخی مطالعات دیگر، بر روی تاثیر جام جهانی فوتبال در سال 2004 بر اقتصاد ژاپن و کره جنوبی نیز این ادعا را تایید می‌کند. اما بسیاری از اقتصاددانان معتقدند که تاثیر چنین اتفاقاتی چندان هم شایان ذکر نیست. به عنوان مثال مطالعات ماتسون در سال 2002 نشان داد که شهرهای میزبان جام جهانی 1994 آمریکا با کاهش رشد 4 میلیارد دلاری در مقایسه با حالتی که مسابقات برگزار نمی‌گردید روبرو شده است.

نگاهی تحلیلی به اقتصاد چین

چین طی سالیان گذشته خود را به عنوان یکی از عوامل اصلی در رشد اقتصاد جهانی مطرح کرده است. به عنوان مثال در سال ۲۰۱۰ سهم این کشور در افزایش شاخص تولید ناخالص داخلی جهان تقریبا از مجموع آمار کشورهای توسعه یافته بیشتر بود. از این رو، جای تعجبی ندارد که هرگونه مشکل و کاهش شاخص‌های اقتصادی در آن باعث افزایش نگرانی بازار‌ها شود. دلیل نگرانی‌های اخیر نیز تعیین هدف ۷. ۵ درصدی رشد سالانه از سوی دولت پکن بوده که در صورت تحقق چنین مساله‌ای، «پاندا» (چین) کمترین میزان رشد خود از سال ۲۰۰۴ تاکنون را تجربه خواهد کرد.

چین به نوعی همواره متعهد به تعیین هدف حداقلی ۸ درصد بوده و تعیین هدف ۷. ۵ درصدی، موج عظیم نگرانی و ترس را در بازارهای مختلف ایجاد کرده است. اما این نگرانی‌ها تا چه میزان می‌تواند جدی محسوب شود؟ کسانی که دیدگاه مثبتی نسبت به شرایط موجود و آینده دارند، این مساله را مطرح می‌کنند که چین سابقه طولانی در ثبت ارقامی فرا‌تر از اهداف پیش بینی شده دارد.