روشهای تولید و مدیریت تولید

جلوگیری از اتلاف انواع منابع در تولید ناب

اتلاف به هر فعالیتی که منابعی نظیر زمان و یا هزینه  را جذب می کند ولی هیچ ارزش افزوده ای ایجاد نمی­ کند، اطلاق می شود. حذف اتلاف یکی از اصول پایه ای سیستماتلاف منابعهای تولید ناب می ­باشد. برای حذف سیستماتیک اتلاف، باید به تمام منابع انسانی موجود در سازمان آموزش داده شود که اتلاف چیست و در صورت مشاهده، چگونه آن را حذف کنند.

با تجزیه و تحلیل فرایندهای عملیاتی و منابع انسانی در واحدهای صنعتی دو نوع اتلاف شناسایی می شود؛ این دو نوع شامل اتلاف آشکار و پنهان می شود.

آن چه بیشتر به آن پرداخته شده است، انواع اتلافهای آشکار است، که به وضوح دیده می شود، اما نکته ای که شاید لازم باشد بیشتر به آن توجه گردد، موارد پنهان است.

اتلاف آشکار معمولاً به راحتی قابل شناسایی است و می توان آن را فوراً با یک هزینه پایین و یا حتی بدون هزینه حذف کرد. اتلاف پنهان در روش­ها، تکنولوژی  یا سیاست های فعلی شرکت ظاهر می­شود مگر اینکه روشهای بهبودیافته ای اجرا شوند. اتلافات را می توان به هشت دسته تقسیم نمود. شناسایی این اتلافات ضروری است و با اطلاعات و دانش موجود می توان به راحتی آنها را شناسایی و برای حذف آنها دست به کار شد. انواع اتلافات عبارتند از: اتلاف تولید بیش از اندازه، اتلاف موجودی، اتلاف اصلاح و تعمیر، اتلاف حرکت، اتلاف حمل و نقل، اتلاف انتظار، اتلاف فرایندهای اضافی و اتلاف خلاقیت بلا استفاده منابع انسانی.

در ادامه شرحی پیرامون هشت نوع اصلی اتلاف در شرکتهای تولیدی آمده است.

1.      اتلاف تولید بیش از اندازه:

این اتلاف هنگامی ظاهر می شود که شرکت محصولات نهایی یا موجودی در حال ساخت تولید می کند که هیچگونه مشتری ندارد یا اینکه تولید مراحل پایین سریعتر از مراحل بالاتر بوده که سبب تولید موجودی در حال ساخت می شود.

2.      اتلاف موجودی:

موجودی می تواند از محصولات نهایی، موجودی نیم ساخته و مواد خام در تمام مراحل فرایندهای تولیدی تشکیل شود

3.      اتلاف اصلاح و تعمیر:

اصلاح و تعمیر مواد و قطعات معیوب سبب هزینه های غیر ضروری می شود زیرا نیازمند تجهیزات، منابع انسانی و مواد می باشد

4.      اتلاف حرکت:

هرگونه حرکت مواد، نیروی انسانی یا مواد که مستقیماً ارزش افزوده ای برای مشتری ایجاد نکند اتلاف می باشند.

5.      اتلاف حمل و نقل:

این اتلاف از انجام حمل و نقل نامتناسب و غیر ضروری د رسطح کارخانه پدید می آید.

6.      اتلاف انتظار:

این نوع اتلاف معمولاً فراگیر ترین نوع اتلاف به خصوص در فاریند های سطح کارخانه می باشد. اتلاف انتظار وقتی که نیروی انسانی، تجهیزات ، مواد منتظر می مانند رخ می دهد.

7.      اتلاف فرایند اضافی:

فرایند هایی که از دیدگاه مشتری هیچگونه ارزشی به محصول یا خدمت اضافه نمی کنند، می توانند منجر به اتلاف شوند. فاکتورهایی نظیر تعریف ضعیف الزامات مشتری، مصوبات زاید و غیر مفید و انجام فرایند های اضافی به دلیل کیفیت پایین فرایند از نمونه های این نوع اتلافات می باشند.

8.      خلاقیت بلااستفاده کارکنان:

از دست دادن زمان، نظرات، پیشرفتها و فرصت های یادگیری منابع انسانی به دلیل عدم توجه به پیشنهادهای آنها از جمله اتلافاتی است که در سازمان ها مورد توجه قرار نمی گیرند.

منابع مورد استفاده در این مطلب :

Feld W.M., Lean Production,1998

این مقاله توسط آقای سید حمیدرضا عظیمی نوشته شده است.

سید حمیدرضا عظیمی

سید حمیدرضا عظیمی، دانش آموخته مهندسی صنایع دانشگاه صنعتی امیرکبیر در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد مدیریت بازرگانی با گرایش بازاریابی از دانشگاه شهید بهشتی و دکتری مدیریت از دانشگاه علامه طباطبایی که از سال 1382 فعال فضای تجارت الکترونیک بوده و هم اکنون از مدرسین مدیریت بازاریابی و به طور مشخص بازاریابی اینترنتی (Digital Marketing) است. رزومه کامل من را اینجا ببینید

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا