خرید يك كسب و كار برای ورود به فعاليت اقتصادی بسيار مطلوب است و مي‌تواند بسيار موفق باشد، چرا كه شما را از رويارویی با بسياری از مشكلات مرحله راه‌اندازی
بی‌نياز می‌كند.
كسب و كارها از طريق كلام، تبلیغات در روزنامه‌هاي محلي و نشريات تخصصی به فروش می رسند. فروش مغازه‌ها و فروشگاه‌ها هم از طريق آژانس‌های انتقال كسب و كار صورت می‌گيرد.
برای خريد كسب و كار داير و كارآمد بايد تكاليف خود را به طور كامل انجام دهيد و در تمام مراحل ذهن باز و در عين حال بدگماني داشته باشيد، چرا بدگمان؟ چون بايد ببينيد چرا دارند يك كسب و كار كوچك خوب را مي‌فروشند. حتي اگر كسب و كار وضعيت نسبتاً خوبی داشته باشد، احتمال اين كه آن را به يك دوست صمیمی يا يكی از اعضای خانواده مالك بدهند يا مالك، مديري را براي اداره آن استخدام كند بسيار بيش از فروش آن به شما است. البته منظور اين نيست كه در بازار هيچ كسب و كار خوب يا آينده‌داری وجود ندارد، بلكه بايد كاملا مراقب كاری كه انجام می‌دهيد باشيد و از دلايل فروش كسب و كار سر در بياوريد.
اطمينان حاصل كنيد كه اطلاعات و دانش شما درباره تجارت و نوع كسب و كاري كه قصد راه‌اندازي آن را داريد كامل و جامع است. با اتحاديه صنفي مستقر در محل تماس بگيريد و با آنها مشورت كنيد و بخواهيد شما را با كسب و كار مشابهي كه با محل شما فاصله مناسب دارد و در رقابت مستقيم با منطقه موردنظر شما نيست آشنا كنند. از كتاب‌ها و نشريات مرتبط با بازرگاني كمك بگيريد. اگر هنوز علاقه‌مند هستيد، در گام بعدی بايد كسب و كاري كه براي فروش عرضه شده را ارزشيابي كنيد.
انجام تحقيقات
مي توانيد اطلاعات خوبي از حسابدارها بگيريد. حسابداري كه براي مشورت انتخاب مي‌كنيد بايد حساب‌هاي چند سال گذشته كسب و كار موردنظر را بررسی و همه ويژگي‌هاي مهم آن را براي شما تشريح كند. همه شرايط مالياتي و ماليات بر ارزش افزوده خريد خود را بررسی كنيد.
اقدامات اوليه قبل از آغاز كسب وكار
با خريد يك كسب و كار داير، ارقام واقعي مربوط به فعاليت تجاري آن در اختيار شما قرار مي‌گيرند. بنابراين مي‌توانيد پيش‌بيني‌هاي صحيح‌تري درباره گردش نقدينگي و سود انجام دهيد. البته در نظر داشته باشيد كه شرايط تجارت مدام در حال دگرگوني است، بنابراين براي اطمينان از نامساعد نشدن شرايط بازار در آينده قابل پيش‌بيني، لازم است تحقيق كنيد.
اگر قرار است كاركنان قبلي همچنان به كار خود ادامه دهند به وضعيت، شرايط و ميزان حقوق دريافتي آنها دقت كنيد؛ چرا كه قرار است شما همه اين شرايط را بپذيريد؛ اما اگر می‌خواهيد تعداد كاركنان را كم كنيد، احتمالا مشمول پرداخت حق و حقوق كاركنان مازاد خواهيد شد. شرايط محل كسب و كار را كاملا بررسي كنيد. آيا ساختمان در مالكيت كسب و كار است يا استيجاري است؟ اگر استيجاري است، اجاره‌نامه را به دقت مطالعه كنيد. ارزيابي شرايط ساختمان از اهميت زيادي برخوردار است. همچنين، بايد ببينيد كه آيا شما مسوول تعميرات و بيمه ساختمان هستيد يا خير؟ به علاوه، پيش از مشاوره حقوقي، مي‌توانيد از نظرات ارزياب ساختمان نيز استفاده كنيد.
ارزش‌گذاری روی كسب و كار
هر كسب و كاری نقاط قوت و ضعف خودش را دارد، اما به طور كلي ارزش يك كسب و كار (يعنی بهایی كه بايد برای آن بپردازيد) جمع كل چهار مورد زير است:
موجودی كالا : بهترين شيوه اين است كه كالاها به صورت مستقل (نه توسط فروشنده) قیمت‌گذاری شوند. همه كسب و كارها با مشكل موجودي راكد (يعني كالاهايي كه به دليل گذشتن تاريخ مصرف، آسيب‌ديدگي يا عدم قابليت فروش از همان ابتداي توليد احتمال فروش آنها كم است) روبه‌رو هستند. بنابراين، قیمت‌گذاری بايد بر اساس قیمت تمام شده و كاهش يافته (و نه قیمت خرده‌فروشي) اجناس قابل فروش صورت گيرد.
اثاثيه ثابت و لوازم : اين اقلام هم بايد به صورت مستقل و پس از كاهش بها (كسر استهلاك)، قیمت‌گذاری شوند.
ماشين‌آلات و تجهيزات : اين اقلام نيز همانند اثاثيه ثابت و لوازم قیمت‌گذاری می‌شوند.
سرقفلي نامحسوس : در حالی كه موارد بالا را مي‌توان دقيقاً قیمت‌گذاری كرد (گرچه در مورد قیمت‌گذاری آنها هم اختلاف نظر پيش مي‌آيد)، سرقفلي نامحسوس نكته مبهم قیمت‌گذاری است و جای بحث زيادي در مذاكره دارد. سرقفلي نامحسوس برابر است با بهای كسب و كار منهای دارایی‌های ملموس كسب و كار.
سرقفلی نامحسوس يعني آهنگ سودآوری كسب‌وكار، بنابراين، بايد آن را براساس سود به دست آمده در چند سال گذشته برآورد كرد (زيرا كسب و كار می‌تواند به سرعت رشد يا سقوط كند). اگر توافق بر سر يك سود خالص رايج (پيش از ماليات) امكان‌پذير باشد، آن گاه معمولا می‌توان گفت كه ارزش سرقفلی نامحسوس یک كسب و كار كوچك بين يك تا پنج برابر مبلغ سود است. ضريب واقعی انتخابی به همه عوامل ديگری كه در فروش دخيل هستند (مانند پتانسیل رشد كسب و كار، هرگونه حق انحصاری يا طرح متعلق به كسب و كار، كيفيت يا آموزش كاركنان و تعداد مشتريان موجود) بستگی دارد. هر چقدر كه كسب و كار بزرگ‌تر باشد، هنگام محاسبه سرقفلی نامحسوس بايد ضريب را بالاتر در نظر گرفت. اگر سرقفلي نامحسوس يك كسب و كار وابستگی زيادي به شخصيت و اعتبار مالك قبلی داشته باشد، با رفتن مالك، اين بخش از سرقفلی نامحسوس از دست خواهد رفت و به همان نسبت از قیمت كسب و كار كاسته خواهد شد. به خاطر داشته باشيد كه اگر سرقفلی نامحسوس مثلاً سه برابر سود خالص كسب و كار باشد، تنها براي كسب همين مقدار، به سه سال زمان نياز است البته با فرض اينكه كسب و كار همچنان همان مقدار سودآور باشد.
پی نوشت : در اینجا سرقفلی نامحسوس بیشتر اشاره به نام و برند کسب و کار دارد، اما یکی دیگر از عناصر ارزشی یک شرکت در دنیای امروز دانشی است که شرکت در اختیار دارد.
دانلود این مطلب از کتابخانه پایگاه اطلاع رسانی صنعت
منبع: كتاب راه‌اندازی و توسعه كسب و کار؛ ترجمه محمود امینی
